Wojciech Kotowski
Instytut Ekspertyz Sądowych w Krakowie ma nowego dyrektora

The Cracow Institute of Forensic Research has a new director

______________________________________________________________________________________

Sławomir Joachimiak
Zmiany w prawie o ruchu drogowym wprowadzone ustawą z dnia 23 marca 2017 r.

Streszczenie
Przedmiotem artykułu są zmiany wprowadzone do ustawy – Prawo o ruchu drogowym ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Szczególną uwagę autor poświęca zmianom w zakresie kontroli trzeźwości kierującego pojazdem przez uprawnione do tego organy w trakcie kontroli drogowej. Przedstawia poszczególne zmiany wprowadzone ustawą nowelizującą, omawia je oraz stara się przedstawić własne stanowisko w zakresie wprowadzonych zmian.
Słowa kluczowe
Ruch drogowy, kontrola ruchu drogowego, nietrzeźwość, stan po użyciu środków odurzających, organy kontroli ruchu drogowego.

Amendments to the Road Traffic Act introduced by the Act of 23 March 2017

Abstract
The subject of this article is the discussion of the changes introduced to the Act on the Road Traffic by the Act of 23 March 2017, “Amendment of the Penal Code and some other laws”. Special attention is devoted to changes in the driver's sobriety control by
authorised bodies during roadside inspections. The author presents changes introduced by the amendment, discusses them and tries to present his own position on the changes..

Key Words
Road traffic, traffic control, insobriety, state after use of drugs, road traffic control bodies.

______________________________________________________________________________________

Mikołaj Małecki, Daniel Kwiatkowski
Odpowiedzialność karna za niebezpieczne hamowanie. Studium trzech przypadków

Streszczenie
Artykuł porusza problematykę zachowania przez kierującego wymaganej przepisami prawa ostrożności przy manewrze hamowania. Na przykładzie trzech stanów faktycznych autorzy wskazują, że w pewnych sytuacjach winnym zdarzenia drogowego (wypadku
lub kolizji) może być wyłącznie lub częściowo osoba podejmująca manewr hamowania w sposób nieprzewidywalny i sprzeczny z regułami postępowania w ruchu lądowym, nawet jeśli drugi uczestnik zdarzenia – kierujący pojazdem jadącym z tyłu –naruszył inne, lecz mniej istotne w danych okolicznościach, zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Słowa kluczowe
Hamowanie, odstęp, pojazd, uczestnik ruchu, obiektywne przypisanie skutku.

Criminal responsibility for dangerous braking. A study of three cases

Abstract
The article discusses the problem of compliance by the driver with the precautionary measures required in the braking manoeuvre. On the example of three cases the authors point out that in some situations a person undertaking a braking manoeuvre in a way
unpredictable and incompatible with the precautionary principle may be partially or wholly guilty of a traffic incident (misdemeanour or offence), even if the other participant of the incident – the driver of the second vehicle – has violated rules, which was less important in the circumstances of traffic safety.

Key Words
Braking, distance, vehicle, road traffic participant, objective imputation of a criminal result.

______________________________________________________________________________________

Kazimierz J. Pawelec
Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2016 r., sygn. II KK 216/16, w sprawie oceny możliwości przypisania oskarżonemu o wypadek skutku, w kontekście zachowania się pokrzywdzonego

Streszczenie
Jest to glosa aprobująca tytułowy wyrok, którego teza brzmi: „Kwestia obiektywnej możliwości zatrzymania samochodu przed pieszym stanowi ogólny warunek przypisania skutku. Gdyby bowiem okazało, że zachowując reguły ostrożności oskarżony nie
mógłby uniknąć wypadku, jego odpowiedzialność za skutek byłaby wyłączona – także wówczas, gdyby faktycznie poruszał się z prędkością nadmierną, nie obserwował dostatecznie jezdni czy też wykonał nieprawidłowy manewr. Należy przy tym wskazać,
że ocena możliwości uniknięcia wypadku przy zachowaniu przez oskarżonego reguł ostrożności obowiązujących w danej sytuacji, w tym reguł dotyczących bezpiecznej prędkości, może być uzależniona od sposobu i prędkości poruszania się po jezdni pokrzywdzonego”. Zdaniem autora, glosowane orzeczenie tylko pozornie może wzbudzać zastrzeżenia. Nawiązuje ono do koncepcji ogólnego przypisania skutku, ale w sposób racjonalny, przy zastosowaniu rozumowania indukcyjnego. Postrzega problem całościowo, nie tylko od strony naruszenia zasad bezpieczeństwa przez wytypowanego sprawcę, ale również nakazuje dokonanie oceny zachowania się pokrzywdzonego, co jest niezwykle cenne dla praktyki sądowej, jak też dla opiniujących biegłych. Nakazuje dokładnie badać istnienie związku przyczynowego między zachowaniem się poszczególnych uczestników wypadku a jego powstaniem, przy czym wskazuje na konieczność dokładnego rozważenia zachowań niemodelowych pod kątem możliwości ich przewidzenia, jak również nałożenia tego rodzaju powinności na kierującego.

Słowa kluczowe
Zasady bezpieczeństwa, szczególna ostrożność, przewidywalność zachować, zachowania
modelowe, zachowania niemodelowe, związek przyczynowy.

Commentary on the judgement of the Supreme Court of 17 November 2016, Ref. II K 216/16, on assessment of the possibility of ascribing responsibility to the accused for the effects of an accident, in the context of the behaviour of the victim

Abstract
This is a commentary approving the titular ruling, which is worded as follows: “The issue of the objective possibility of stopping a car before a pedestrian constitutes a general condition of attributing effect. For if it turns out that, while observing principles of caution, the accused could not have avoided an accident, his/her responsibility for the consequence would be ruled out – even if s/he had actually been moving at excessive speed, had not observed the roadway sufficiently or had carried out an incorrect manoeuvre.
However, it should be noted that assessment of the possibility of avoiding an accident while observing – by the accused – the principles of caution that are appropriate to a given situation, including rules concerning safe speed, may be dependent on the way and speed of moving on the roadway by the victim”.
In the opinion of the author, the commented ruling may only seemingly raise doubts. The ruling refers to the concept of general attribution of consequence, but in a rational way, using inductive reasoning. The ruling perceives the problem holistically, not only from the point of view of violating safety principles by the identified perpetrator: it also prescribes assessing the behaviour of the victim, which is extremely valuable for judicial practice, as well as for experts issuing opinions. It prescribes careful examination of whether a causal relationship exists between the behaviour of particular participants in an accident and its occurrence, but at the same time it indicates the necessity of carefully considering non-model behaviours in terms of their predictability, as well as imposing this type of obligation on the driver.

Key Words
Safety principles, special caution, predictability of behaviour, model behaviours, nonmodel
behaviours, causal relationship.

______________________________________________________________________________________

Kacper Tybuszewski
Ocena dopuszczalności stosowania wag typu SAW do ustalania rzeczywistej masy całkowitej zespołu pojazdów metodą sumowania nacisków poszczególnych osi

Streszczenie
Autor omawia rozbieżność, jaka pojawiła się w orzecznictwie sądowo-administracyjnym w sprawach dotyczących nałożenia kary pieniężnej za przejazd pojazdem nienormatywnym po drogach publicznych. Dotyczy ona dopuszczalności stosowania przez organy Inspekcji Transportu Drogowego par wag typu SAW. Chodzi o problem dopuszczalności metody cząstkowego ważenia zespołu pojazdów, polegającej na sumowaniu nacisków poszczególnych osi. Rzecz w tym, że tak ustalona waga pojazdu (przekroczenie dopuszczalnych norm) stanowi przesłankę do wymierzenia kary pieniężnej za przejazd pojazdem nienormatywnym. W orzecznictwie, w zakresie tego zagadnienia, wykształtowały się dwa poglądy. Według pierwszego nie jest dopuszczalne ustalenie rzeczywistej masy zespołu pojazdów przez algebraiczne zsumowanie wyników pomiarów nacisków poszczególnych osi. Zgodnie natomiast z drugim stanowiskiem, wyznaczenie masy zespołu pojazdów za pomocą par wag typu SAW przez zsumowanie poszczególnych nacisków osi jest technicznie poprawne, a przez to prawidłowe.

Słowa kluczowe
Kara pieniężna za przejazd pojazdem nienormatywnym, ustalenie rzeczywistej masy
całkowitej zespołu pojazdów, pary wag typu SAW, waga SAW 10CII, algebraiczne sumowanie
wyników pomiarów nacisków osi, instrukcja obsługi wagi SAW, ważenie zespołu
pojazdów.

Assessment of the acceptability of using SAW single axle weighbridges to determine the actual total weight of combination vehicles by the method of summing of individual axle loads

Abstract
The author discusses the discrepancy that has occurred in administrative court case law in cases concerning the imposition of a fine for carriage of an oversize load by a vehicle on public roads. It concerns the acceptability of applying pairs of SAW (single axle
weighbridge) scales by Road Traffic Inspection agencies. In particular, it relates to the permissibility of the method of individual axle weighing of a combination vehicle, followed by the summing of individual axle loads. This is significant because the weight of a vehicle determined in such a way (exceeding permissible norms) is a premise for imposing a fine for the transportation of an oversize load. In case law, two views have developed on this matter. According to the first position, it is not acceptable to establish the actual weight of a combination vehicle by algebraic summing of the results for individual axle loads. However, according to the second position, determining the weight of a combination vehicle by using SAW and adding individual axle loads is technically correct and therefore valid.

Key Words
Fine for carriage of an oversize load by a vehicle, determination of the actual total
weight of a combination vehicle, pairs of SAW scales, SAW 10CII scale, algebraic
summation of axle loads, SAW instruction manual, weighing a combination vehicle.

______________________________________________________________________________________

Adam Reza
Analiza czasowo-przestrzenna wypadku, gdy czas Δt, tj. różnica między czasem trwania stanu zagrożenia a sumą czasu narastania opóźnienia hamowania i czasu hamowania przed wypadkiem jest krótszy niż czas reakcji kierowcy

Streszczenie
Z reguły biegły jest zobowiązany do ustalenia możliwości uniknięcia wypadku przez jego uczestników. Wykonanie takiej analizy jest poprzedzone rekonstrukcją przebiegu wypadku i analizą czasowo-przestrzenną. Postępując zgodnie z zasadami sztuki opiniowania,
należy wybrać jednego z uczestników wypadku, którego pojawienie się wywołało stan zagrożenia i ustalić chwilę powstania stanu zagrożenia, w której drugi z uczestników wypadku – przy zachowaniu należytej, uwagi i ostrożności – mógł i powinien był dostrzec drugiego i zorientować się o mogącym grozić niebezpieczeństwie. Następnie należy obliczyć czas trwania stanu zagrożenia. Relatywnie coraz częściej zdarzają się przypadki, w których czas Δt obliczony jako różnica między czasem trwania zagrożenia a sumą czasu narastania opóźnienia hamowania i czasu hamowania przed zdarzeniem jest krótszy od czasu reakcji kierowcy. Powstaje wówczas problem z ustaleniem odległości od miejsca zdarzenia drugiego uczestnika, którą to odległość klasycznie oblicza się na podstawie czasu trwania zagrożenia. Ze względu na często popełniane błędy w tego typu opiniach biegłych, autor wskazuje prawidłowy sposób postępowania w takich splotach wydarzeń.

Słowa kluczowe
Wypadek drogowy, analiza czasowo-przetrzenna, chwila powstania stanu zagrożenia, analiza możliwości uniknięcia wypadku, czas reakcji kierowcy.

Time-distance analysis of an accident when Δt duration (i.e. the difference between the duration of the state of threat and the sum of duration of braking deceleration increments and duration of braking before an accident) is shorter than the reaction time of a driver

Abstract
As a rule, an expert is obliged to determine the possibility of avoiding an accident by the parties involved. Performing such an analysis is preceded by reconstruction of the course of the accident and time-distance analysis. Proceeding in accordance with the
principles of expert opining, the expert should select one of the participants of the accident – whose appearance has engendered a state of threat – and establish the moment of occurrence of the state of threat, at which the second of participants of the accident –
when maintaining due attention and care – could and should have perceived the other party and become aware of the possible threat of danger. Next, the duration of the state of threat should be calculated. Increasingly frequently cases occur in which Δt – calculated
as the difference between duration the duration of the threat and the sum of duration of braking deceleration increments and duration of braking before the accident is shorter than the reaction time of the driver. Than a problem arises with establishing the distance of the second participant from the site of the incident – this distance is classically on the basis of the duration of the threat. Due to frequently committed errors in this type of expert opinions, the author indicates the correct way of proceeding in such coincidence.

Key Words
Road accident time-distance analysis, the moment of arising of the state of threat, analysis of the possibility of avoiding an accident, driver’s reaction time.

______________________________________________________________________________________

Włodzimierz Treter
Parametry ruchu pieszych – przyczynek do rozpoznania problemu

Streszczenie
W oparciu o dane literaturowe, w pierwszej części artykułu autor omawia wartości przyspieszeń występujących w początkowej fazie ruchu pieszych, istotnej dla możliwości rozpoznania przez kierujących stanu zagrożenia wynikającego z obecności pieszego.
Druga część artykułu jest przyczynkiem do zbioru danych, zawierających prędkości pieszych poruszających się w różnych warunkach.

Słowa kluczowe
Piesi, prędkości ruchu, przyspieszenia, opóźnienia.

Parameters of pedestrian movement – an article contributing to understanding of the problem

Abstract
Based on literature data, in the first part of the article, the author discusses values of acceleration occurring in the initial phase of pedestrian movement – this initial phase is significant for drivers in terms of the possibility of recognising a threat resulting from
the presence of a pedestrian. The second part of the article is a contribution to the collection of data on the speed of pedestrians moving in various conditions.

Key Words
Pedestrians, speed of movement, accelerations, decelerations.

______________________________________________________________________________________

Informacje
Spis treści rocznika 1/2018
informacje dla prenumeratorów
Informacje dla autorów
Lista stałych recenzentów